100 lat nauk o zarządzaniu w Politechnice Warszawskiej

             

Za prekursora naukowej organizacji pracy (a w dzisiejszym rozumieniu zarządzania) na terenach polskich (choć pod zaborami), a także na skalę światową, uważa się prof. Karola Adamieckiego, który sformułował fundamentalne dla nauki organizacji prawo harmonii doboru i współdziałania, a w 1903 roku wygłosił słynny wykład “O zasadach pracy grupowej”. Profesor pracował w Politechnice Warszawskiej od 1919 roku, a w 1922 roku był twórcą i został pierwszym kierownikiem Katedry Zasad Organizacji Pracy i Przedsiębiorstw Przemysłowych (od 1922 roku do śmierci w 1933 roku) na Wydziale Mechanicznym Politechniki Warszawskiej.

Spadkobiercą tej tradycji i kontynuatorem działalności Katedry był Oddział Inżynieryjno-Ekonomiczny powołany w 1953 roku na Wydziale Mechanicznym Technologicznym (dziś Inżynierii Produkcji), kierowany przez prof. Seweryna Chajtmana. W owym czasie decyzją władz pięciu uczelniom powierzono kształcenie inżynierów organizatorów przemysłu w zakresie, któremu odpowiada współczesny kierunek kształcenia Zarządzanie i inżynieria produkcji.

W ramach reorganizacji wyższych uczelni w 1970 roku z połączenia Oddziału Inżynieryjno-Ekonomicznegoz Katedrą Ekonomiki i Organizacji Produkcji (kierowaną przez prof. Zygmunta Zbichorskiego) Wydziału Mechaniki Precyzyjnej (dziś Mechatroniki) powstał Instytut Organizacji Zarządzania, przemianowany w 1985 r. na Instytut Organizacji Systemów Produkcyjnych, którym kolejno kierowali:

Instytut prowadził studia na kierunkach: Zarządzanie oraz Zarządzanie i Inżynieria Produkcji. W listopadzie 2002 roku IOSP obchodził 80. rocznicę utworzenia Katedry Zasad Organizacji Pracy i Przedsiębiorstw Przemysłowych. W 2003 r. odbyły się uroczystości z okazji 100-lecia pierwszego wykładu prof.  Adamieckiego:  “O zasadach pracy grupowej”, a także uroczystości 50-lecia kształcenia inżynierów organizatorów.

W 2008 roku uchwałą Senatu i decyzją Rektora Politechniki Warszawskiej zdecydowano o utworzeniu Wydziału Zarządzania na bazie tego Instytutu, jego dziekanem przez dwie kadencje był prof. Tadeusz Krupa. Powstanie w Politechnice Warszawskiej Wydziału Zarządzania - którego misją jest kształcenie współczesnych pokoleń menedżerów – jest przykładem swoistego renesansu studiów menedżerskich w uczelniach technicznych w dobie globalizacji gospodarki światowej i integracji produkcji. Profil działalności Wydziału Zarządzania został ukształtowany w wyniku kilkudziesięcioletniego prowadzenia badań naukowych i kształcenia w zakresie organizacji i zarządzania. Szczególnym elementem w bogatej tradycji jest fakt, że pierwsze w Polsce osiągnięcia teoretyczne i praktyczne w dziedzinie organizacji i zarządzania powstały w Politechnice Warszawskiej, a także tutaj po raz pierwszy podjęte zostały systematyczne wykłady w tej dziedzinie.

Po stronie dydaktyki podjęto działania mające na celu uniknięcie dublowania prowadzonego przez Wydział Inżynierii Produkcji profilu mechanicznego na kierunku kształcenia Zarządzanie i inżynieria produkcji. Zaowocowało to zdefiniowaniem profili technologicznych: chemicznego, budowlanego, elektrycznego, elektronicznego oraz odpowiednią współpracą z wydziałami technicznymi Politechniki. Taki program został doceniony wyróżnieniem przez Polską Komisję Akredytacyjną w zakresie oceny cząstkowej dotyczącej koncepcji kierunku kształcenia w toku wizytacji w roku 2015 kierunku Zarządzanie i inżynieria produkcji. Ma to także implikacje w zakresie naukowym dotyczącym dyscypliny Inżynieria produkcji, która w swych początkach była kojarzona tylko z dyscyplinami Mechanika oraz Budowa i eksploatacja maszyn.

Na Wydziale utworzono 6 zakładów (w kadencji 2012-2016 jeden z nich podzielono na dwa):

  • Laboratorium Ergonomii i Bezpieczeństwa Pracy,
  • Zakład Finansów i Zarządzania Ryzykiem,
  • Zakład Informatyki Gospodarczej,
  • Zakład Kwalitologii,
  • Zakład Zarządzania Innowacjami,
  • Zakład Zarządzania Produkcją,
  • Zakład Zarządzania Strategicznego.

W latach 2008-2016 systematycznym wysiłkiem zgromadzono dorobek naukowy i dydaktyczny, który został wysoko oceniony w formie:

Na przełomie 2016 i 2017 roku, na początku trzeciej kadencji istnienia Wydziału, którego kierownictwo objął dr hab. Janusz Zawiła-Niedźwiecki, uchwałą Senatu i decyzją Rektora Politechniki Warszawskiej zdecydowano o reorganizacji Wydziału w kontekście uzyskania pełni praw akademickich. Dotychczasowe 7 zakładów zastąpiły 4 katedry:

  • Katedra Finansów i Systemów Finansowych (Chair of Finance and Financial Systems),
  • Katedra Innowacyjności i Przedsiębiorczości (Chair of Innovativeness and Entrepreneurship),
  • Katedra Procesów Zarządzania (Chair of Management Processes),
  • Katedra Systemów Zarządzania (Chair of Management Systems),

Służy to zdynamizowaniu funkcjonowania wydziału, koncentruje potencjał naukowy na zagadnieniach, w których pracownicy Wydziału mają znaczące osiągnięcia, przyspiesza awanse naukowe, doskonali organizację pracy, a podniesienie poziomu naukowego Wydziału w sposób naturalny wpływa na poziom dydaktyki. Podział na katedry i ich profil należy postrzegać w kontekście następujących przesłanek:

  • Wydział przeszedł do strategii zrównoważonego rozwoju nauki i dydaktyki w ramach ogólnouczelnianej formuły uniwersytetu badawczego, tj. rozwój dydaktyki jest pochodną rozwoju naukowego i budowanych na jego bazie relacjach z otoczeniem społeczno-gospodarczym;
  • aktywność Wydziału jest lepiej osadzona w Politechnice, bardziej ukierunkowana na synergię z wydziałami technicznymi Politechniki, z czego wynika odrębność na tle innych uczelni zajmujących się zarządzaniem;
  • Wydział wykorzystuje trendy naukowe i społeczne ujawnione w ostatnich latach oraz własny dorobek z grantów NCBiR w zakresie zarządzania publicznego (odwołuje się tu do propozycji Komitetu Nauk Organizacji i Zarządzania PAN z 2014 r. wyodrębnienia subdyscyplin w ramach Nauk o zarządzaniu, w tym subdyscypliny Zarządzanie publiczne i organizacje pozarządowe);
  • katedry zmierzają do samodzielności finansowej oraz aktywności naukowej także w dodatkowych dyscyplinach naukowych: Inżynieria produkcji, Finanse, Zarządzanie publiczne (ma powstać).

W zakresie rozwijania nauki struktura katedralna powoduje, że:

  • można lepiej monitorować postępy osób, które mają perspektywę habilitowania się i zapewniać im wsparcie samodzielnych pracowników naukowych;
  • kierownicy katedr i samodzielni pracownicy naukowi skupieni są na pozyskiwaniu grantów;
  • prowadzi to do wyraźnego rozwoju szkół naukowych, które wykrystalizowały się w dorobku profesorów Wydziału z poszczególnych katedr;
  • wiąże to rozwój słuchaczy studiów doktoranckich z zespołami naukowymi Wydziału.

W zakresie rozwijania dydaktyki struktura katedralna powoduje:

  • rozbudowę oferty studiów podyplomowych, a jeszcze bardziej oferty kursów, zwłaszcza oferty kształcenia z zakresu zarządzania dla inżynierów (wspólnie z wydziałami technicznymi Politechniki);
  • stałe doskonalenie programów kształcenia, w tym mocniejsze sprofilowanie w stronę praktycznych form kształcenia (ćwiczenia, a zwłaszcza projektowanie) oraz lepsze odpowiadanie na potrzeby rynku pracy;
  • rozbudowanie kształcenia doktorantów i wspieranie ich w realizacji przewodów doktorskich.

Kierownictwo Wydziału zabiega też o zacieśnienie współpracy ze Szkołą Biznesu PW oraz Krajową Szkołą Administracji Publicznej, zarówno w kwestii kształcenia 3 stopnia oferowanego środowisku inżynierów oraz menedżerów administracji, jak i zbudowania wspólnej oferty mentoringu doktorskiego dla menedżerów wysokiego szczebla z przemysłu i administracji.