Przewodnik opracowywania rozpraw doktorskich w naukach o zarządzaniu

1. Jasna przejrzysta struktura i konsekwentnie realizowany zamysł, aby czytelnik – potencjalny doktorant, nie miał złudzeń, że pisanie rozprawy to praca lekka, łatwa i przyjemna. Na pewno zwieńczenie wysiłków i obrona każdemu – doktorantowi i promotorowi czy promotorom przyniesie ogromną satysfakcję.
2. Analiza wszystkich aspektów ważnych przy pisaniu pracy – od wyboru ośrodka, w którym kandydat na doktora pragnie zrealizować swój ambitny projekt i promotora, po wybór tematu - oryginalnego i niewyeksploatowanego, który zapełni lukę naukową, studia literaturowe, badania empiryczne oraz ich staranny opis, po udowodnienie, że doktorant wnosi wkład do nauki, ale jednocześnie ma świadomość, że widzi możliwości pogłębienia dociekań, czyli rekomendacje do dalszych poszukiwań naukowych.
3.  Autor Przewodnika wielokrotnie podkreśla wagę naukowej dyskusji prowadzonej w różnych gremiach – w wąskim gronie na forum Katedry, czy Zakładu, po szersze spotkania seminaryjne gromadzące zróżnicowane grono pracowników naukowych i młodych, i tych z dużym doświadczeniem, ale także doktorantów. Opinie uzyskane podczas takich spotkań i wymiany myśli są bezcenne, jakkolwiek w pierwszym „odruchu” mogą być przyjmowane sceptycznie, a nawet niechętnie.
4. Ważne wątki, które porusza Autor Przewodnika to kwestia zbierania i analizy materiałów źródłowych. Wyręczanie się „obcymi”, jak czytamy w tekście to nie jest dobra droga, tylko droga na skróty. Oczywiście mamy sztuczną inteligencję i na pewno może pomóc, ale już czat GPT czy Bard nie!
5. Problem etyki przy pisaniu każdej pracy naukowej to temat rzeka, jednocześnie problem trudny i nie do końca uregulowany. Prezydium Polskiej Akademii Nauk powołało w październiku 1992 r. Komitet Etyki w Nauce i w 1994 r. opracowało zbiór zasad pt. „Dobre obyczaje w nauce. Zbiór zasad i wytycznych”. Przez trzydzieści lat nic się nie zmieniło i kodeks „przyzwoitości” przy prowadzeniu badań, realizacji projektów, pisaniu dzieł naukowych w swoich podstawach jest niezmienny. Technologie są narzędziami i one nie odpowiadają za nieetyczne zachowania człowieka.
6. Mocną stroną Przewodnika są zamieszczone w nim przykłady koncepcji procesów badawczych.
7. Nie można też nie napisać w opinii o erudycyjności Autora, która wyraża się w znajomości wielu zagadnień z zakresu nauk o zarządzaniu, w sposobie definiowania pojęć, ale także z kompleksowym spojrzeniem na proces pracy twórczej jakim jest przygotowanie rozprawy doktorskiej.

Dalsze punktowanie mocnych stron dotyczy „podpowiedzi” Autora Przewodnika jak sprawnie poradzić sobie z ostatecznym kształtem rozprawy, czyli aby „jego podstawowa struktura (rozdziały i podrozdziały numerowane) dokładnie odpowiadała rekomendowanej strukturze typowej rozprawy doktorskiej oraz czynnościom, jakie doktorant z promotorem powinni wykonać lub rozważyć, czy je wykonać”. Autor nazywa to swoistym instruktażem i tak  jest „w rzeczy samej”.

1. Teoria i empiria – jak zachować równowagę, jak prowadzić naukową dyskusję, często z autorytetami naukowymi i nie bać się krytycznego spojrzenia.
2. Co to są: metodologia, metodyka, metody, narzędzia i techniki badawcze charakterystyczne dla nauk o zarządzaniu?
3. Dlaczego istotny jest tytuł i streszczenie rozprawy?
4. Czemu tak ważne jest wygenerowanie luki naukowej i jak tego dokonać?
5. Autor Przewodnika podpowiada - Czemu ma służyć zestaw celów, hipotez, pytań badawczych, czy warto stworzyć drzewo celów, czy lepsze są hipotezy czy pytania badawcze?
6. Jak uporać się z zakresem podmiotowym, przedmiotowym, przestrzennym rozprawy doktorskiej i dlaczego jest to istotne ?
7. Jak zaplanować proces badawczy, jakie pułapki czyhają na naukowca na początku jego drogi; jak po prostu mierzyć siły na zamiary?
8. Autor podkreśla, że wyniki to nie są wnioski z rozprawy.
9. Co ma zawierać podsumowanie – wnioski, rekomendacje do dalszych badań i wkład do nauki?
10. Jak prawidłowo przygotować bibliografię i jak cytować źródła?
11. Czemu służą załączniki i dlaczego stanowią integralną część pracy doktorskiej?

Na zakończenie swojej opinii wskazuję adresatów Przewodnika. Profesor Janusz Zawiła-Niedźwiecki przygotował go z myślą o doktorantach, aby wskazać im jak przygotować rozprawę i jak sprawnie zrealizować cały proces z tym związany. Uważam, że jest to też cenna pomoc dla „początkujących” promotorów, samodzielnych pracowników naukowych, którzy oczywiście mają już za sobą nawet dwa doktoraty, ale często nie znają wystarczająco dobrze perspektywy pracy z osobą dopiero wkraczającą na ścieżkę naukową”.